چرایی برتری و معنای ذکر یا ارحمن الراحمین

سایت خبرده _  بر اساس تجربه هایی که در طول و عرض زندگی  برای اجابت خواسته هایم از خداوند متعال از بین همه نمازها و ادعیه تحصیل نموده ام به قرائت دو رکعت نماز  مستحبی به نام و نیت شخص یا موضوع مدنظر بین دو نماز واجب بویژه از زبان دیگران و  نیز نماز پیامبر و امیرالمومنین و جعفر طیار و امام هشتم و امام زمان و ذکر صلوات و تسبیحات اربعه و بسم الله الرحمن الرحیم لا حول و لا قوه الا بالله علی عظیم و بخصوص ” یا غفور یا رحیم ” و علی الخصوص ذکر ” یا ارحمن الراحمین ” اعتقاد فراوانی دارم.

بنظر خودم خداوند متعال به ذکر یا ارحمن الراحمین توجه خاص تری دارد چون دعا کننده بالاترین صفت افضل خدا را صدا و مورد خطاب قرار می دهد.

چرایی و معنای ذکر یا ارحمن الراحمین :

ارحم و راحم از ریشه رحم گرفته شده اند. ارحم افعل تفضیل است به معنای مهربانترین و راحم به معنای رحم کننده ومهربان است .و روی هم به معنای مهربان ترین مهربانان است.
راغب می گوید: رحمت، مهربانى و رقتّى است که مقتضى احسان نسبت به شخص مرحوم است. گاهى فقط در مهربانى و گاهى فقط در احسان بکار می رود: رحم اگر به خدا نسبت داده شود مراد از آن فقط احسان است نه رقّت قلب چنان که روایت شده: رحمت از خدا انعام و تفضّل و از آدمیان رقّت قلب و عاطفه است(۱)
در المیزان ذیل تفسیر “بسم الله الرحمن الرحیم “می گوید:”رحمت در خدا بمعنى عطا و احسان است.”
طبرسى در موارد بسیارى از جمله در تفسیر سوره حمد و ذیل آیه ۱۵۷ بقره رحمت را نعمت معنى کرده است و در سوره حمد پس از ذکر قول ابن عباس می گوید: خدا با رقّت و انفعال توصیف نمی شود پس مراد از رحمت نعمت و افضال است .
کوتاه سخن آنکه رحمت در خدا به معناى احسان و نعمت است و ارحم الراحمین به معناى بالاترین درجه احسان بخشایشگری است(http://islamquest.net/fa/archive/question/fa2614)
خدا رحم واحسان رابه بندگان خویش ارزانی داشته و این رحم و احسان در میان بندگان دارای مراتبی است تا جایی که مادران از این هدیه الهی بیشتر بهره برده اند . وهمچنین پیامبران نسبت به امت خویش اینگونه اند « لَقَدْ جَاءکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ »(۲) رسولى از خود شما به سویتان آمد که رنجهاى شما بر او سخت است ، و اصرار به هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان رئوف و مهربان می باشد .

تا جایی که به پیامبر اسلام خطاب می کنیم یا امام الرحمه این مرتبه در امامان هم می باشد تا جایی که در باره امامان نقل هست که آنها از شما به خود شما مهربانتر هستند .
امام رضا(علیه السلام) می فرمایند: «از نشانه های امام …. ولایت او بر مردم، از ولایت آنها بر خودشان بالاتر، از پدر و مادر بر آنها مهربان تر و دلسوز تر است». (۳)
ائمه(علیهم السلام) خود به یاران می فرمودند: «اگر شما بیمار شوید ما نگران و بیمار می شویم و اگر شما در صحت و شادی باشید ما نیز خوشحال هستیم».
در روایات داریم که خداوند یک جزء از صد جزء مهربانی خویش را در بین بندگان خود قرار داد تا آنها به هم مهربان باشند . با این تعابیر که بیان شد خدا چقدر نسبت به بندگان خویش باید مهربان باشد؟
بالا ترین حد از مهربانی نزد خداست و تا جایی که امکان داشته باشد در حق بندگان خود لطف و مهربانی دارد
امام سجّاد (ع) فرمود: روزى پیغمبر اکرم(ص) شنید مردى مى گوید: «یا ارحم الراحمین» حضرت شانه او را بگرفت و فرمود: هم اینک ارحم الراحمین است که رو به تو نموده، حاجتت را بخواه. در حدیث آمده که هرگاه امام صادق (ع) را حاجتى سخت پیش مى آمد به سجده مى رفت و هفت بار مى گفت: «یا ارحم الراحمین» سپس حاجت خویش را از خداوند درخواست مى نمود… (۴ )

منابع:
۱٫ المفردات فی غریب القرآن، ص ۳۴۷
۲٫توبه۱۲۸
۳٫من لا یحضر الفقیه ـ ج۴/ص۴۱۹
۴٫بحار: ۹۳/۲۳۴